Vakıfbank ( http://www.vakifbank.com.tr ) Tarafından Hazırlanan
Haftalık Bülten:
"Cari İşlemler Açığı 2012 Yılını Beklenenden Olumlu Bir Görünümle
Tamamladı
Türkiye ekonomisi için en büyük kırılganlık unsurlarından biri
olan cari işlemler açığı TCMB tarafından yayımlanan ödemeler
bilançosuna göre 4.7 milyar dolar olarak açıklanan Aralık ayı verisi
ile birlikte 2012 yılında 48.8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
2011?de 77.2 milyar dolar ile rekor düzeye çıkan cari açık 2012 yılını
beklentilerin altında tamamlayarak 2013 yılı için finansal istikrar
bakımından önemli bir avantaj sağlamıştır. 2012 yılında petrol ve
doğal gaz ithalatı karşılığında İran?a yapılan altın ihracatındaki
artışın dış ticaret açığında sağladığı azalış cari açığın azalmasında
etkili olurken, büyüme performansındaki yavaşlama açığın azalmasını
sağlayan temel faktör olmuştur.
TCMB cari işlemler hesabının 2012 yılında 48.9 milyar dolar olarak
gerçekleştiğini açıkladı
Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan verilere göre 2012 yılı
Aralık ayında cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre
%36.5 oranında gerileyerek 4.7 milyar dolar ile 5.5 milyar dolar olan
beklentimizin (piyasa beklentisi: 5.4 milyar dolar) oldukça altında
gerçekleşmiştir. Böylece 2011 yılında 77 milyar dolar olarak
gerçekleşen cari işlemler açığı 2012 yılını 48.8 milyar dolar
seviyesinde tamamlamıştır. Enerji hariç cari işlemler dengesi ise
Aralık ayında 16 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Buna göre
cari işlemler açığının enerji hariç kısmında süregelen toparlanma
artarak devam etmiştir.
Piyasa beklentisinin altında gerçekleşen cari işlemler açığı
Aralık ayı rakamlarında 7.2 milyar dolar ile beklentilerin oldukça
altında gerçekleşen dış ticaret açığının yanında hizmetler dengesi
hesabındaki gelişmeler de etkili olmuştur. Buna göre, 2002-2011 yılı
Aralık ayı ortalama değerini baz aldığımızda 2012 yılı Aralık ayı
hizmetler hesabının, baz değer olan 316 milyon dolar seviyesini
yaklaşık 500 milyon dolar aştığını görmekteyiz. Hizmetler hesabının
alt kalemlerine baktığımızda bu farkı yaratan etmenin net turizm
gelirleri olduğu dikkat çekmektedir. Nitekim 2012 yılı Aralık ayında
geçen yılın aynı dönemine göre %57 oranında artan net turizm gelirleri
570 milyon dolar seviyesinden 2012 yılı Aralık ayında 897 milyon
dolara yükselmiştir. Aralık ayı cari işlemler açığının beklentilerin
altında kalmasında önemli ölçüde etkili olan net turizm gelirlerinde
dikkat çeken bu gelişmenin önümüzdeki aylarda da yakından izlenmesi
gerektiği düşünülmektedir.
Cari açığın finansmanında portföy yatırımlarının payı arttı Cari
işlemler açığının finansman tarafında 2012 yılının Aralık ayında
portföy yatırımlarındaki artış hızlanarak devam etmiştir. Doğrudan
yatırımlarda ise 2011 yılının Aralık ayında yaşanan sert artışın 12
aylık kümülatif verilere katkısının ortadan kalkması ile yıllık
rakamlar itibarıyla düşüş gözlenmektedir. Diğer yatırımlar kaleminde
Eylül ayından beri gözlenen azalış da devam etmiş, ancak 12 aylık
kümülatif verilerin azalış hızı bir miktar yavaşlamıştır.
2011 yılında hisse senedi piyasasında satıcı olan yabancı
yatırımcılar 2012 yılındaki net alıcı konumlarını yılsonunda da
korumuşlardır. Yabancı yatırımcıların hisse senedi alımları 6.3 milyar
dolara ulaşırken, TL cinsi borçlanma senetlerine Mayıs ayından
itibaren gösterdikleri yoğun ilginin devam etmesi sonucu borçlanma
senetlerindeki net alımları 2012 yıl sonunda 2011 yılına göre %57
artarak 31.9 milyar dolar olmuştur. Aralık ayında Türk bankalarının
yurt içinde yaptıkları tahvil ihraçlarını artırmalarına paralel olarak
yabancı yatırımcıların bankacılık sektörünün güçlü görünümüne ilişkin
algılarının borçlanma senetlerine ilgilerinin artmasına neden olduğu
düşünülmektedir.
Türkiye?nin kredi notunun kredi derecelendirme kuruluşu Fitch
tarafından yatırım yapılabilir seviyeye çıkarılmasının TL cinsi
yatırım araçlarına yabancı ilgisinin Aralık ayında devam etmesinde
etkili olduğu görülmüştür.
2012 yılı itibarıyla bankaların yurt dışından sağladıkları
krediler 2011 yılına göre %66 azalarak 4.3 milyar dolar olurken, reel
sektörün yurt dışından sağladığı kredinin vade yapısı ve tutarında
önemli bir değişim yaşanmamıştır.
Aralık ayında yurtdışından toplam 6.5 milyar dolar finansman
sağlanırken, bu rakamın 5.6 milyar doları portföy yatırımları
aracılığıyla sağlanmıştır. Yıllık bazda ise toplam finansman 2011
yılına göre %32 azalarak 44.8 milyar dolar olmuştur. Portföy
yatırımlarının toplam finansman içinde 2011 yılında %33 olan payı 2012
yılında %91?e yükselmiştir.
Net hata noksan kalemi Aralık ayındaki 1.87 milyar dolarlık
artışla 2012 genelinde 4 milyar dolar tutarında kaynağı kesin olarak
bilinmeyen döviz girişine işaret etmiştir. TCMB?nin zorunlu karşılık
politikasının etkisiyle yıl boyunca artan döviz rezervleri ise Aralık
ayında yaklaşık 800 milyon dolar azalmıştır. Söz konusu azalışa rağmen
rezervler 2012 yılında 20.8 milyar dolar artmıştır.
Sonuç olarak, Aralık ayında beklentilerin altında gerçekleşen cari
işlemler açığındaki toparlanma 2012 yılının son ayında da devam
etmiştir. Cari işlemler açığı 2012 yılında 48.8 milyar dolar açık
verirken, enerji ticareti dışlandığında Ağustos ayından itibaren
gözlenen cari fazla artarak devam etmiştir. Böylece cari işlemler
açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla?ya (GSYH) oranı %6.2 olmuştur.
Türkiye ekonomisinde 2012 yılı boyunca yaşanan dengelenme sürecinin
öncül büyüme göstergelerinin de işaret ettiği şekilde yılın son
çeyreğinde devam etmesinin cari işlemler açığının azalmasında temel
belirleyici olduğu düşünülmektedir.
Petrol fiyatlarında Ocak ayından itibaren hızlanan artışın
önümüzdeki dönemde enerji ithalatının maliyetini artırarak cari açığı
olumsuz etkilemesi mümkündür. Ancak cari işlemler açığının seyrinde
esas olarak büyüme performansının etkili olacağı düşünülmektedir. 2012
yılı cari işlemeler açığının beklentilerin altında gelmesi, diğer
öncül büyüme göstergelerinin de işaret ettiği gibi 2012 yılı büyüme
oranının öngörülenin altında kalabileceğini düşündürmektedir. Cari
işlemler açığının 2012 yılında gerilediği 48.8 milyar dolar
seviyesinden 2013 yılında tekrar artış eğilimine girerek 59 milyar
dolara yükselmesini, açığın GSYH?ya oranının ise %6.5?e yükselmesini
bekliyoruz.
Cari açığın 2012 yılını beklenenin üstünde bir seviyede
tamamlamamış olmasının, son aylarda artan yabancı sermaye girişlerinin
2013 yılında devam ederek finansal istikrar açısından risk oluşturmaya
başlaması ihtimali karşısında bir miktar rahatlama sağladığı da bir
gerçektir. Finansal istikrarın, Türkiye?nin kredi notunun tüm kredi
derecelendirme kuruluşları tarafından yatırım yapılabilir seviyelere
çıkarılarak uzun vadeli yatırımlar açısından daha cazip bir ülke
olarak algılanması açısından taşıdığı önem, TCMB?nin bu konudaki
temkinli tutumunu devam ettireceğine işaret etmektedir.
TÜİK?in turizm gelir-giderlerini revize etmesi 2012 yılı cari
işlemler açığını 2.17 milyar dolar azaltıcı etkide bulundu
Ödemeler dengesi verilerinin yayımlandığı 13 Şubat 2012 tarihinden
bir gün sonra TÜİK?ten yapılan açıklama ile 2001-2012 dönemi için
turizm gelir ve giderlerinin hesaplanmasında bazı yöntem
değişikliklerine gidildiği bildirilmiştir.
Avrupa İstatistik Kurumu Eurostat ve Dünya Turizm Örgütü?nin
uluslararası metodolojide son yıllarda yaptıkları değişiklikler esas
alınarak turizm istatistiklerinin revize edildiği açıklanmıştır. Söz
konusu değişiklikler sonucu 2012 yılı net turizm gelirleri 5.4 milyar
dolar artmıştır.
TÜİK tarafından yayımlanan turizm istatistiklerinin TCMB ödemeler
bilançosunda farklı gelir ve giderler (diğer taşımacılık ve diğer
hizmet gelir-giderleri) altında izlenen kalemleri de içerdiği
bildirilirken, ilgili kalemler dışlanarak hesaplanan net turizm
gelirlerinin ödemeler bilançosunun cari işlemler hesabında da bir
değişime neden olduğu vurgulanmıştır. TÜİK?in verileri kullanılarak
yapılan hesaplamaya göre net turizm gelirlerinde yapılan revizyon 48.9
milyar dolar olarak gerçekleşen 2012 yılı cari işlemler açığına 2.17
milyar dolar olumlu katkıda bulunarak, açığın 46.7 milyar dolara
gerilemesine yol açmaktadır. Söz konusu hesaplama 77.2 milyar dolar
olan 2011 yılı cari işlemler açığının ise 2.1 milyar dolar azalarak 75
milyar dolara gerilediğini göstermektedir. Raporumuzun hazırlandığı
tarih itibarıyla TCMB tarafından ödemeler bilançosunun ilgili
kalemlerine ilişkin revize veriler yayımlanmamıştır.
Turizm istatistiklerinde yapılan revizyon sonucu cari açığın GSYH
oranı 2011 ve 2012 yılları için 0.3?er puan azalarak, 2012 yılı için
%6.2?den %5.9?a, 2011 yılı için ise %9.9?dan %9.6?ya gerilemektedir."
******
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir...
*******
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/#!/ForeksTurkey